Page 77 - KUATERNİYONLAR VE GEOMETRİ
P. 77

76                                       Kuaterniyonlar ve Geometri ­ Mustafa Özdemir


              Örnek 4.11
                                                       1
              Birim küre üzerinde  =(1 0 0) noktasını,  = √ (1 1 1) noktasına götüren, dönme dönü¸sümüne
                                                        3
              kar¸sılık gelen kuaterniyonu bulunuz ve dönme dönü¸sümünü ifade ediniz. Dönme hareketinin hangi
              düzlemde kaç derecelik açıyla olu¸stu˘ gunu bulunuz.
                                                                                             √
                        −→                −−→   1               ˙                              3
              Çözüm : u= =(1 0 0) ve v= = √ (1 1 1) diyelim. Istenen kuaterniyon cos = hu vi =
                                                 3                                            3
              oldu˘ gundan,
                                                       u × v    
                                            q =cos  +         sin
                                                   2   ku × vk   2
              kuaterniyonudur. Dönme ekseni :
                                                 ¯       ¯
                                                 ¯ i  j  k ¯  √
                                               1 ¯       ¯    3
                                                         ¯
                                      u × v = √  ¯ 10   0 =     (0 −1 1)
                                                 ¯       ¯    3
                                                  11    1  ¯
                                                3 ¯
                                       √
                              u × v     2                                        
              oldu˘ gundan, n =     =     (0 −1 1) bulunur. Di˘ ger yandan, cos  =2 cos 2  − 1 e¸sitli˘ ginden,
                             ku × vk   2                                         2
                                           s                     s
                                                 √                     √
                                             3+   3              3 −  3
                                    cos  =            ve  sin  =
                                        2       6            2        6
              elde edilir. O halde, istenen birim kuaterniyon
                                          s          s
                                               √          √ √
                                            3+   3     3 −  3  2
                                      q =          +             (−j + k)
                                              6          6    2
              bulunur. Bu kuaterniyona kar¸sılık gelen dönme matrisi de, Teorem 4.12 yardımıyla,
                                               ⎡ √       √       √ ⎤
                                                 2 3   −2 3    −2 3
                                              1   √   √       √
                                        R q =  ⎣ 2 3    3+3     3 − 3 ⎦
                                              6   √   √       √
                                                 2 3    3 − 3   3+3
              elde edilir. R q (u)= v oldu˘ gunu görünüz.
              Örnek 4.12
              u =(1 1 1) vektörünü, v =(1 −1 1) vektörüne döndüren birim kuaterniyonu, dönme açısını ve
              eksenini ve bu kuaterniyona kar¸sılık gelen dönme matrisini bulunuz.

              Çözüm : Dönme açısı  olmak üzere,
                                              hu vi   1        1      1
                                      cos 2 =       =   ⇒  =   arccos
                                             kukkvk    3        2      3
                                                            √
              e¸sitli˘ giyle belirlidir. Buradan, cos  =23 ve sin  =  53 olur. Dönme ekseni de :
                                                         √
                                                u × v     2
                                          n =         =     (1 0 −1)
                                               ku × vk   2
              olur. O halde, istenen dönmeye kar¸sılık gelen kuaterniyon :
                                            √                   √      √
                                              2             2     10     10
                                   =cos  +   (i − k)sin  =  +    i −    k
                                             2              3    6       6
              olacaktır. Böylece, bu kuaterniyona kar¸sılık gelen dönme matrisi de :
                                               ⎡         √           ⎤
                                                   4    2 10     −5
                                             1     √             √
                                        R q =  ⎣ −2 10   −1    −2 10 ⎦
                                             9           √
                                                  −5    2 10     4
              elde edilir.
   72   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82