Page 17 - KUATERNİYONLAR VE GEOMETRİ
P. 17
16 Kuaterniyonlar ve Geometri Mustafa Özdemir
kadar döndürdü˘ gümüzde elde edilen nokta bulunur. Örne˘ gin, herhangi bir z 1 = + i
kompleks sayını
◦
z 2 = i = cos 90 + i sin 90 = i
◦
ile çarparsak, z 1 z 2 = − + i elde edilir ki, bu ( ) noktasının 90 saat yönünün tersine
◦
döndürülmesiyle elde edilen noktadır.
¸ Sekilde, z 1 =cos +i sin kompleks sayısının, w =cos +i sin birim kompleks sayısı ile
çarpılması sonucu elde edilen R (z)= wz kompleks sayısı çizilmi¸stir. z kompleks sayısının
belirtti˘ gi nokta, w birim kompleks sayısının argümenti olan açısı kadar saat yönünün tersine
dönmü¸stür.
y
Rz rcos isin
r z rcos isin
θ r
α r x
O halde, herhangi bir kompleks sayı
z =cos + i sin = i
birim kompleks sayısıyla çarpılırsa, bu kompleks sayıya kar¸sılık gelen koordinat açısı kadar
saat yönünün tersine dairesel olarak döner. Yani, kompleks sayılar kümesi, Öklid düzle
mindeki dönmelerle ili¸skilidir. Her birim z = + i =cos + i sin kompleks sayısı Öklid
düzleminde bir
∙ ¸ ∙ ¸
cos sin
=
− sin cos −
dönme matrisine kar¸sılık gelir. Öklid düzlemindeki dönme matrislerinin kümesi
© ª
SO (2) = ∈ M 2×2 (R): = −1 ve det =1
½∙ ¸ ¾
cos sin
= : ∈ [0 2]
− sin cos
biçiminde ifade edilebilir. C 1 ile birim kompleks sayıların kümesi gösterilirse,
: C 1 → SO (2)
∙ ¸
cos sin
z =cos + i sin → (z)=
− sin cos
dönü¸sümü çarpma i¸slemini koruyan bir grup izomorfizmasıdir. Gerçekten de :
(z)= (w) ⇒ z = w
oldu˘ gundan birebir, her ∈ SO (2) için, ()= olacak ¸sekilde bir ∈ C 1 oldu˘ gundan
örten ve
(zw)= (z) (w)
grup i¸slemi korundu˘ gundan bir homomorfizm oldu˘ gu görülebilir. Birebir, örten homomorfiz
maya izomorfizma denildi˘ gini hatırlayınız. O halde, SO (2) dönme matrislerinin grubu ile,
birim kompleks sayılarının kümesi birbirine izomorftur.