Page 15 - KUATERNİYONLAR VE GEOMETRİ
P. 15

14                                       Kuaterniyonlar ve Geometri ­ Mustafa Özdemir




                Karma¸sık Sayının Kökleri


                 1.3    Teorem w =  (cos  + i sin ) kompleks sayısının ’inci dereceden kökleri
                                  µ                           ¶
                               √        +2          +2
                           z =     cos       + i sin           =0 1 2 − 1
                                                        
                biçimindedir.


              ¨           ¥
               F Kanıt F
              §           ¦
              z =  1 (cos  1 + i sin  1 ) kompleks sayısı, w =  (cos  + i sin ) kompleks sayısının ’inci
              dereceden bir kökü olsun. Bu durumda,
                                  
                                       
                                 z =  (cos  1 + i sin  1 )=  (cos  + i sin )
                                       1
              e¸sitli˘ gine göre, reel ve imajiner kısımlar e¸sit olması gerekti˘ ginden,
                                            √                   +2
                                        1 =      ve     1 =
                                                                  
              olur. Yani, w kompleks sayısının  inci dereceden kökleri,  =0 1 2 − 1 için,
                                            µ                           ¶
                                         √        +2          +2
                                     z =     cos        + i sin
                                                                  
              elde edilir.



              Örnek 1.3
                      √
              z =1 + i 3 sayısının küpkökünü bulunuz.
                             √
              Çözüm : z =1 +  3=2 (cos 60 + i sin 60 ) oldu˘ gundan, kökleri,
                                                  ◦
                                         ◦
                                                         ◦
                                                                  ◦
                                        z 0  =2 13  (cos 20 + i sin 20 ) 
                                                                    ◦
                                                          ◦
                                        z 1  =2 13  (cos 140 + i sin 140 )
                                            =2  13  (cos 260 + i sin 260 )
                                                                    ◦
                                                          ◦
                                        z 2
              bulunur.
                F Özel olarak, z =1 denkleminin kökleri,  =0 1 2   − 1 için,
                              
                                         z  =cos (2)+ i sin (2)
              biçiminde ifade edilir. Bu kökleri,
                                      w =  i2  =cos (2)+ i sin (2)
                             2
                                          
              olmak üzere, w w   w −1  ve w =1 biçiminde de gösterebiliriz. Bu kökler, birim çember içerisine
              yerle¸smi¸s düzgün bir ­genin kö¸selerini belirtir. Buna göre,
                                                       ¡
                                                                  ¡
                                  
                                 z − 1=(x − 1) (x − w) x − w  2 ¢ ·· · x − w −1  ¢
              biçimindedir.
                                  √
                                        √

               1.2 Alıştırma  z = −4 2+4 2i kompleks sayısının bulunuz küpkökünü bulunuz.
                         √                                                 
              Yanıt : (1 + )  2 2(cos1112 +  sin 1112)  2(cos1912 +  sin 1912) 
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20