Page 148 - KUATERNİYONLAR VE GEOMETRİ
P. 148

Kuaterniyon Matrisleri                                                        147

                                                  ˙
              Kuaterniyon Matrisinin Determinantı Için Farklı Tanımlar
              Kuaterniyon matrislerinin determinantını bulmak için matematikçiler farklı yöntemler kullan­
              mı¸slardır. Yukarıda verilen tanımdan ba¸ska Cayley ve Diodenne tarafından kullanılan deter­
              minant tanımları a¸sa˘ gıdaki gibidir.
              i. Cayley Determinantı : Arthur Cayley tarafından kullanılan determinant tanımı :
                                                      ∙     ¸
                                                       ab
                                       det A =det            = ad − cb
                                           cd
              Bu tanım, yukarıda dipnot olarak determinant tanımındaki üç ko¸sulu da sa˘ glamaz. Bu durum,
              bir çok problem ortaya çıkarır. Bu nedenle, bu tanım çok kullanı¸slı de˘ gildir.
              ii. Dieudonné Determinantı
              1943 yılında Diodenne tarafından tanımlanmı¸s, bölme halkalarında kullanılan cebirsel bir de­
              terminant tanımıdır. Burada sadece 2 × 2 türünden kuaterniyonik matrisler için kullanılan
              determinant tanımını verece˘ giz.
                                          ∙     ¸   ½
                                           ab              −cb       a =0
                                     det          =
                                   cd          ad − aca −1 ba 6=0
              biçiminde tanımlanır. Yukarıda dipnotta verilen tüm determinant fonksiyonu ko¸sullarını sa˘ glayan
              bir determinantır. Bu kitapda, bu tanımı kullanmayaca˘ gız.



              Not 10.5 Cayley ve Diodenne determinantları
                                             det : M × (H) → H
              biçiminde tanımlıdır. Yani, sonuç yine bir kuaterniyondur. Fakat, Study determinantı veya
              q­determinantı

                                             det : M × (H) → R
              biçiminde tanımlıdır ve sonuç daima bir pozitif reel sayıdır. Çünkü, herhangi iki × türünden
              kompleks matris için,
                                                  ∙       ¸
                                                        
                                               det          ≥ 0
                                                   − 
              e¸sitsizli˘gi vardır (Zhang, 1997).






               10.4 Alıştırma   det (AB)= det A det B e¸sitli˘ ginin sa˘ glamadı˘ gını gösteriniz.
                                      
                                      
                         1  i        k  j
              Yanıt : A =     ve B =       için, det (AB)= 2 − 2k det A det B =0
                         j  k        i  1                   

              Örnek 10.2      ∙                     ¸
                                1+ i + j  1+ 3i + 2k
                          A =                         matrisinin q­determinantını bulunuz.
                               2+ 3j + k   i + 2j + k
              Çözüm : A =  1 +  2  formunda yazalım.
                           ∙                     ¸   ∙           ¸   ∙          ¸
                             1+ i + j  1+ 3i + 2k     1+ i 1+ 3i        1    2i
                                                   =               +              j
                             2+ 3j + k  i + 2j + k      2      i      3 + ii + 2
   143   144   145   146   147   148   149   150   151   152   153