Page 126 - KUATERNİYONLAR VE GEOMETRİ
P. 126

Kuaterniyonlar ve Dört Boyutlu Uzayda Dönme                                   125


              oldu˘ gundan,

                                  hx R (x)i   hx  1  + x  2   R (x  1  )+ R (x  2  )i
                                             =
                                 kxkkR (x)k                        k 2
                                                        kx  1  + x  2
                                                                            )i
                                                                     R (x  2
                                                           )i + hx  2
                                       cos  =
                                               hx  1
                                                     R (x  1
                                                            2        2
                                                                    k
                                                      kx  1  k + kx  2
                                                     2              2
                                                                   k cos  2
                                               kx  1  k cos  1 + kx  2
                                       cos  =
                                                           2        2
                                                                   k
                                                     kx  1  k + kx  2
              oldu˘ gu görülür.
                    ¨                                                    ¥
                                  ˙
               9.3   F 4­Boyutlu Izoklinik Dönme (4D Isoclinic Rotation)F
                    §                                                    ¦
               ˙ Izoklinik dönme, farklı iki düzlemde aynı miktarda olan dönmedir. Yani, ikili dönmede e˘ ger
               dönme açıları e¸sit ise, bu tür dönmelere özel olarak izoklinik dönme adı verilir. Örne˘ gin,
               {   } koordinat sistemine göre,
                                            ⎡                           ⎤
                                             cos    0      0     − sin 
                                            ⎢  0   cos  − sin     0   ⎥
                                     R  =  ⎢                         ⎥
                                            ⎣  0   sin    cos     0   ⎦
                                             sin    0      0      cos 
               matrisi,  ve  düzlemlerinde  açısı kadar dönme belirtir. Bu dönmelerin her ikisinde
                                                                             ˙
               de dönme açısı aynı oldu˘ gundan bu dönme bir izoklinik dönme olur. Izoklinik dönmelerde
               dönmenin gerçekle¸sti˘ gi düzlemler tek türlü belirli de˘ gildir. Dönmenin gerçekle¸sti˘ gi sonsuz
               sayıda birbirine ortogonal düzlem çifti bulunabilir.

                                                  ©       ª                              ˙
                                                    
                NOT : R ∈  (4) matrisinin özde˘ gerleri   −  ise R bir izoklinik dönme matrisidir. Izoklinik
              dönme matrisini e¸sit iki dönme açısını alt indis olarak yazarak, R  biçiminde ifade ederiz.



                Dört Boyutlu Uzayda Basit Dönmede Dönme Açısı}


                 9.3    Teorem R  bir izoklinik dönme matrisi ve  dönme açısı olmak üzere, herhangi
                x ∈ R için, x vektörü ile R (x) vektörü arasındaki açı  olmak üzere,
                      4
                                                          hx R (x)i
                                          cos  =cos  =
                                                         kxkkR (x)k
                e¸sitli˘ gi sa˘ glanır.



              ¨           ¥
               F Kanıt F
              §           ¦
                                      olmak üzere,
              x  2  ∈ V  1  ve x  1  ∈ V  2
                                                x = x  1  + x  2
                                 vektörlerinin her ikisi de, kendi bulundukları düzlemde  açısı kadar
              olsun. x  1  ve x  1
   121   122   123   124   125   126   127   128   129   130   131