Page 168 - 5_sf_Tane_Tane_Turkce_Defter_Kitap
P. 168

Ünlü Düşmesi




                   İki heceli bazı kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecelerindeki dar ünlüler düşer:
                   gönül-ü, gönlü. Buna ünlü düşmesi denir. Düşen ünlü aynı zamanda sözcüğün bir hecesini de eksilttiği
                   için bu duruma hece düşmesi de denir. Ünlüyle başlayan ek aldıklarında vurgusuz orta hecesindeki dar
                   ünlüsü düşen kelimelerle oluşturulan ikilemelerde ikinci kelimenin dar ünlüsü düşmez: omuz omuza.
                   Özellikle konuşma dilinde içeri, dışarı gibi sözcüklere ünsüz harfle başlayan bir ek geldiğinde içerde,
                   dışarda gibi kullanımlar yazı dilinde yazım yanlışı olur.

            14
                Aşağıdaki sözcüklere ünlüyle başlayan ekler getiriniz.



                  Ağız                  Ağıt                  Şehir                 Yastık
                  Alim                  Alın                  Yağız                 Nesil

                  Beyin                 Gönül                 Bağır                 Oğul

                  Devir                 Kalem                 Kağıt                 Beniz



            15
                Sözcüklerin on tanesinde ünlü düşmesi gerçekleşmiştir. Ünlü düşmesine uğrayan sözcükleri aşağıya yazı-
                nız.












            16
                 Aşağıdaki cümlelerde ses olaylarına uğramış sözcükleri bulup altını çiziniz. Bulduğunuz ses olaylarını
                 yazınız.

                  Dolar bugün de değer kaybederek son günlerdeki düşüşüne devam etti.
                  Makinede yıkadığı çamaşırları bir de elinde çitiliyor.
                  Resim galerisinde beğendiklerini benimle paylaştı.
                  Bu yaptığını hiçbir zaman affetmeyeceğini bilmiyor musun?

                  Ağacın yaprağı yere düşünce anladı geç kaldığını.
                  Araç, hendeğin yanında bir anda devrilmiş.
                  Üç aydır bu bataklıkta kuşları gözlemliyor.
                  Kitapsız kalma ama kitapta her yazılana da inanma.
                  Mazlumun hakkı zalimden bir şekilde alınır.

                  Sıkıntıların bir gün biteceğini söylüyor.



                                                         168
   163   164   165   166   167   168   169   170   171   172   173