Page 164 - 5_sf_Tane_Tane_Turkce_Defter_Kitap
P. 164
Ünsüz Yumuşaması
Sonu süreksiz sert ünsüzlerle(p,ç,t,k) biten kelimelere ünlü harfle başlayan bir ek getirildiğinde söz-
cüğün sonundaki p, b'ye; c, ç'ye; t, d'ye; k, ğ'ye dönüşür. Bu olaya ünsüz yumuşaması denir. Anlam
farkını belirtmek amacıyla ad, at gibi bazı sözcüklere ünlü harfle başlayan bir ek geldiğinde bu kurala
uyulmaz:Ad-ım, at-ım. Dilimize yabancı dillerden girmiş bazı sözcükler dışında (hac, hacca) bu kural
uygulanır. Alıntı sözcüklerin bazılarında (cumhuriyet, evrak) ünsüz yumuşaması görülmez. Tek heceli
kelimelerde ise bazı kelimelerde ünsüz yumuşaması (gök, göğe) uygulanırken bazılarında (suç, suça)
uygulanmaz.
8
Aşağıdaki sözcüklere ünlü harfle başlayan ekler getiriniz.
Kitap İttifak Yurt Tank
Saç Ağaç Ahenk Kap
Standart Kurt Yardım et- Sepet
Anıt Dip Bulut Suluk
9
Bu kelimelere ek getirdiğinizde sekiz sözcükte ünsüz yumuşaması olduğunu görürüz. Bu sözcüklerden
ünsüz yumuşaması olanları aşağıya yazınız.
10 Aşağıdaki cümlelerde ünsüzlerle ilgili (türeme, benzeşme, yumuşama) ses olayları olan sözcüklerin altını
çiziniz ve uygun sepete yazınız.
Kalemin ucunu açarken elimi kestim.
Kuşun kanadında bir rahatsızlık vardı.
Birden rengi atmış, ne söyleyeceğini şaşırmıştı.
Soğuk su cildindeki nemi almış, cildi çatlamıştı.
Sabrını çok zorlama, bu konudaki inadını kıramazsın, dedi.
TÜREME BENZEşME YUMUşAMA
164