Page 65 - 5_sf_Tane_Tane_Turkce_Defter_Kitap
P. 65
Paragrafın Anahtar Kelimeleri
Bir metinde anlatılanları en kısa ve açık biçimde veren kelimelere anahtar kelimeler denir. Metin birçok
kelimeden oluşur fakat her kelimenin metnin anlamına olan katkısı aynı değildir. Anahtar kelimeler ve
kavramlar bir metnin özeti gibidir.
4
Aşağıdaki paragrafların anahtar kelimelerini altlarına yazınız.
Robot kelimesi ilk kez Çek yazar Karel Čapek'in Radyoterapi, iyonize olan radyasyonun hedef TANE TANE ÖĞREN
yazdığı R.U.R. (Rosumovi Umělí Roboti-Ros- bölgenin iyileştirilmesinde kullanıldığı bir teda-
sum'un Akıllı Robotları) adlı bilim kurgu tiyatro vi yöntemidir. Verilen yüksek dozdaki radyas-
oyununda kullanılmıştır. Bu oyun 1927 yılında yon, kanserli hücreleri öldürmekte ve bölünüp
Halit Fahri Ozansoy tarafından R.U.R. - Âlemşü- çoğalmalarını engellemektedir. Hemen hemen
mul Suni Adamlar Fabrikası adıyla tercüme edil- tüm kanser tedavilerinde kullanılan radyoterapi,
miştir. Oyun ile popülerleşen robot kelimesi, aynı özellikle bazı kanser tipleri için tek tedavi yönte-
anlamda kullanılan otomat veya android kelime- midir. Çeşitli hasta gruplarında tek başına yeterli
lerinin yerini almıştır. Kelimenin kökeni ise Çekçe olabilirken ek olarak cerrahi ya da kemoterapi ile
zorla çalıştırma anlamına gelen “robota” sözcü- birlikte kullanılabilmekte; buna da tümörün yapı-
ğünden gelmektedir. sı, boyutu, cinsi, metastaz yapma durumu dikkate
alınarak karar verilmektedir.
Paragrafta Ana Düşünce
Bir paragrafta yazarın okura vermek istediği mesaj o paragrafın ana düşüncesidir. Şiirde ise şairin okura hissettir-
meye çalıştığı duygu, o şiirin ana duygusudur. Ana düşünce veya ana duygu bir bakıma paragrafı/şiiri okuyanın
o paragraftan/şiirden çıkardığı sonuçtur. “Yazar bu paragrafı/şiiri niçin yazmış, bize ne anlatmak/ne hissettirmek
istiyor, bu paragrafta yazarın vermek istediği mesaj nedir?” soruları bize ana düşünceyi/ana duyguyu buldurur.
5 Aşağıdaki paragrafların ana düşüncelerini yazınız.
Emek dünyadaki tek kazancımızdır. Kişioğlu hem kendisi- Yetiştirildiği bölgeye göre turunçgillerin rengi değişebili-
ne hem ailesine emeğinin karşılığını yedirmelidir. Haksız yor. Sıcak ve bol güneşli ülkelerde klorofil miktarı azalma-
kazanç, hırsızlık sadece kişinin kendisine yaptığı bir kötü- dığı için meyvelerin kabukları, olgunlaştıklarında bile sü-
lük değildir. Aslında kötülüğü en yakınlarından başlayıp rekli yeşil renkte kalıyor. Daha ılıman bölgelerde ise soğuk
tüm insanlığa yapmıştır.Helal yollardan kazanılmış rızık- havaya maruz kaldıkça klorofil miktarı azalıyor, meyveler
larla sağlıklı ve erdemli nesiller yetişir. Çoluk çocuğunun turuncu renge bürünüyor. Bazı ülkelerde turuncu mey-
boğazından haram lokma geçirmeme çabasında olan veler tercih edildiği için, yeşil turunçgillere soğuk hava
ebeveynler bu noktada evlatlarına karşı vazifelerini yerine depolarında bekletilerek ya da etilen gazı uygulanarak
getirmiş olurlar. Bu, anne karnında başlayan ve ölünceye turuncu renk kazandırılıyor. Anlayacağınız turunçgillerin
kadar dikkat edilmesi gereken bir çabadır. Hz. Mevlana, kabuğunun rengine bakarak olgun olup olmadıklarını an-
helal lokmayı yanan bir kandile benzetmiştir. İnsanın iç lamak mümkün değil. Yeşil olanlar da tıpkı diğerleri gibi
dünyasını olduğu kadar yuvalarımızı da aydınlatan kan- lezzetli ve sulu olabilir, hatta yapay renklendirme işlemine
dildir o. Ancak kandile yağ yerine su koyarsak yani haram maruz kalmadıklarından tercih edilebilir.
karıştırırsak o zaman kandilin söneceğini söyler.
65
