Page 177 - 5_sf_Tane_Tane_Turkce_Defter_Kitap

KÖK VE EK

Sözcüklerin anlamlı en küçük parçasına kök denir. Kök halindeki sözcük isim veya fiil olmasına göre
isim kökü ve fiil kökü olarak adlandırılır. Kalem, isim kökü; uç-, fiil kökü. Bazı köklerin ise hem isim hem
de fiil şekilleri vardır. Bunlara ikili kök veya ortak kök denir: eski, eski- (ikili kök). Ortak kökleri biri isim
biri fiil olan eş sesli sözcüklerle karıştırmamalıyız. Eş sesli sözcüklerde iki sözcük arasında bir anlam ilgisi
bulunmaz fakat ortak köklü sözcükler aynı anlama sahiptir.
Türkçe sondan eklemeli bir dildir. Bu yüzden kök halindeki sözcüklere kendi başına anlamı olmayan bir
takım sesler getirilir. Bu seslere ek denir. Sözcüğe getirilen ek ya köke yeni bir anlam kazandırarak yeni TANE TANE ÖĞREN
bir sözcük türetir ya da kök halindeki sözcüğün anlamını değiştirmez fakat çeşitli özellikler kazandırır.
Sözcüğün anlamını değiştirmeyen eklere çekim eki denir. Sözcükten yeni bir sözcük türeten eklere
ise yapım eki denir. 5. sınıfta yapım eklerinin çeşitlerini göreceğiz. Çekim eklerinin çeşitleri ise 6. sınıf-
ta işlenecek. 5. sınıfta ayrıntıya girmeden sözcüğün anlamını değiştirmeyen eklere sadece çekim eki
demekle yetineceğiz.

Öğreten Sorular

1
Aşağıdaki sözcüklerin eklerini bularak sadece kök hâllerini narların içine yazınız.

kalemlik kitaplar uyku sanık sergi ayağım

eşsiz duvar giriş sezgi arkadaş millet

hüzünlü korkuluk kaloriferci kırlangıç Hataylı eskitti

tuzluk dutlar

177