Page 193 - 5_sf_Tane_Tane_Turkce_Defter_Kitap

BÖLÜM

1

"De, Ki ve Mi"nin Yazımı

Bulunma durumu eki (-de/-da) getirildiği kelimeye bitişik yazılır. Ayrıca eklendiği kelimenin ünsüzleri-
ne uyarak "-te/-ta" şeklinde kullanılabilir: oyun- da, oyunda; ayak- da, ayakta. Bağlaç olan "da / de" ayrı
yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü uyumuna uyar. Ünlü
uyumuna uymasına rağmen ünsüz benzeşmesine uymaz. Yani ayrı yazılan da / de hiçbir zaman ta / te
biçiminde yazılmaz. Ya sözüyle birlikte kullanılan da ayrı yazılır: ya da. Da / de bağlacını kendisinden
önceki kelimeden kesme ile ayırmak yanlıştır. TANE TANE ÖĞREN

Öğreten Sorular

1
Aşağıdaki cümlelerdeki de, da'ların kullanımlarını inceleyiniz. Doğru olanların başına D, yanlış olanların
başına Y yazınız.

Ayna da gördüğüm kişiyi artık tanıyamıyorum.

Osman da bu işte bizimle birlikte olacak.

Bugün salonu da bir elden geçirelim.

Bu kadar akıllıydıda şimdiye kadar niye hiç belli etmedi.
Bu hafta Sevgi Sokak'ta bir etkinlik yapacağız

Ağaçda üç kuş bize şarkı söylüyordu.

Dilimizde üç çeşit ki vardır. Bağlaç olan ki ayrı yazılırken diğer durumlarda bitişik yazılır. Şüphe ve pekiş-
tirme göreviyle kullanılan ki sözü de ayrı yazılır: Ders bitti, zil çaldı mı ki? Bağlaç olan ki ayrı yazılsa
da bazı örneklerde kalıplaşarak bitişik yazılmaktadır: belki, çünkü, hâlbuki, mademki, meğerki, oysaki,
sanki, illaki.

2
Aşağıdaki cümlelerde ki'nin kullanımına dikkat ediniz. Doğru olanların başına D, yanlış olanların başına Y
yazınız.
O kadar çok güldüki çatlayacak zannettim.

Bahçede ki ağaçları sen sular mısın?

Kalemim kayboldu, seninki yanındaysa ödünç verir misin?

Mademki bu konuda bize güvenmiş, biz de elimizden geleni yaparız.

Oysa ki ne de güzel başlamıştı hikaye.

193