Page 47 - 5_sf_Tane_Tane_Turkce_Defter_Kitap
P. 47
Doğrudan ve Dolaylı Anlatım
Başkasına ait bir ifadenin, hiç değiştirilmeden, olduğu gibi aktarıldığı (tırnak içinde veya sonuna virgül
koyarak) cümlelere “doğrudan anlatımlı cümleler” denir.
Bir kişiye ait sözün söylendiği biçimde değil de bazı değişiklikler yapılarak (sözün içeriğini değiştirme-
mek şartıyla) aktarıldığı cümlelere ise “dolaylı anlatımlı cümleler” denir.
9 Aşağıdaki cümlelerde doğrudan anlatımlı cümleleri işaretleyiniz.
Bu kadar eziyet yetmez mi, diye sert ama düşmanca olmayan bir sesle sordu. TANE TANE ÖĞREN
Sabahtan beri çalıştığımı bilmiyormuş gibi "Bugün yorgun görünüyorsun." dedi.
Dersi dinlersem mutlaka başarılı olacağımı söyledi.
"Bu zahmeti kimse çekip buraya gelmez." dedim.
Buraların bir zamanlar orman olduğunu üzülerek anlattı.
10 Aşağıdaki doğrudan anlatımlı cümleleri dolaylı anlatıma çeviriniz.
A. Beni bekle, iki gün içinde geri geleceğim, demişti ayrılmadan önce.
………………………………………
B. Bütün planlarımı yuttu, diyerek sevindi büyük kurbağa.
……………………………………...
C. Peyami Bey güzel bir tatlı çekti canım deyip postaneye girdi.
……………………………………...
Örtülü Anlam
Cümleyi okuyarak o cümleden hangi yargıları çıkarıp çıkaramayacağımızı bulabiliriz. Bunu yaparken
cümleyi oluşturan sözcük ve sözcük gruplarının taşıdığı anlama çok dikkat etmeliyiz. Bu tarz sorularda
cümlede doğrudan verilen yargıların dışında cümledeki bazı sözcük ve sözcük gruplarının kullanımın-
dan kaynaklanan doğrudan söylenmeyen fakat anlam olarak çıkarılan yargılar da bulunabilir. Bu yargı-
lara örtülü anlam denir.
11
Aşağıdaki cümleden çıkarılabilecek yargıları işaretleyiniz.
Sınıfta bir öğrencinin Türkçe dersinden alabileceği en yüksek notu alan öğrencilerden biri de bendim.
( ) Sadece Türkçe dersinden sınav olmuştur.
( ) Diğer derslerden iyi not alamamıştır.
( ) En yüksek notu alan öğrenci bir kişi değildir.
( ) Soruların hepsini doğru yapmıştır.
12
Aşağıdaki cümleden örtülü olarak çıkan anlamı işaretleyiniz.
Bu sene sınıfça Antalya'ya da bir gezi düzenleyeceğiz.
( ) Önceki yıllarda da Antalya'ya gezi düzenlemişler. ( ) Başka yerlere de gezi düzenlemişler.
( ) Başka sınıflar da Antalya gezisine katılmış. ( ) Antalya'ya başka amaçla da gelmişler.
47
