Page 216 - 5_sf_Tane_Tane_Turkce_Defter_Kitap
P. 216
16
Aşağıdaki tabloda kısa çizgi işaretinin kullanıldığı yerler ve cümlelerdeki örnek kullanımlarına yer verilmiştir.
Kullanıldığı yerler ile örnekleri eşleştiriniz.
1. Satıra sığmayan kelimeler bölünür- A. Bu derste "git- kal- geç-" fillerini
ken satır sonuna konur. inceleyeceğiz.
2. Cümle içinde ara sözleri veya ara B. Haftaya herkes "gel-iyor-du-m,
cümleleri ayırmak için ara sözlerin git-miş-ti" kelimelerini defterle-
veya ara cümlelerin başına ve sonuna rinde inceleyip gelsin.
konur, bitişik yazılır.
C. Bu araba -30'ları gördü de bana
mısın demedi.
3. Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve ekle-
rini birbirinden ayırmak için kullanılır. D. "Ke-çi, ko-yun" gibi kelimelerin
etimolojisini merak ediyorum.
4. Fiil kök ve gövdelerini göstermek için
kullanılır. E. O yıllarda amcalarımın hepsi
- Osman, Ömer, Halil, Ahmet-
5. İsim yapma eklerinin başına, fiil yap- köyde oturuyordu.
ma eklerinin başına ve sonuna konur.
F. Sabah sabah nereden bulursun
6. Heceleri göstermek için kullanılır. böyle anlamsız cümleleri.
7. Arasında, ve, ile, ila, …-den …-e G. "-Ak, -den, -ış, -lık; -ımsa-; -la-;
anlamlarını vermek için kelimeler -tır-" ekleri yeni kelimeler türe-
veya sayılar arasında kullanılır. terek yıllardır dilimizin kendisini
yenilemesine yardımcı oluyor.
8. Matematikte çıkarma işareti olarak
kullanılır. H. Ankara-İstanbul seferini kaçırmış.
9. Sıfırdan küçük değerleri göstermek
için kullanılır. I. 250- 50= 200, al sana 200 lira.
17
Aşağıdaki tabloda köşeli ayracın kullanıldığı yerler ve örnek cümleler verilmiştir. Cümleleri inceleyiniz, kul-
lanım yerleriyle eşleştiriniz.
1. Ayraç içinde ayraç kullanılma-
sı gereken durumlarda yay A. Halide Edip [Adıvar ], Ateşten
ayraçtan önce köşeli ayraç Gömlek, Dersaadet,1923.
kullanılır.
2. Metin aktarmalarında, çevi- B. Server Bedi [Peyami
rilerde, alıntılarda çalışmayı Safa(1889-1961) ] polisiye
yapanın eklediği sözler için roman tarzında eserler ver-
kullanılır. miştir.
3. Kaynak olarak verilen kitap C. Tanpınar, "Türk edebiyatında
veya makalelerin künyelerine bu tip eserlerin izini sürdüm
ilişkin bazı ayrıntıları göster- ama [maalesef] bulamadım."
mek için kullanılır. diyor.
Konuşma çizgisi de denilen uzun çizginin sadece konuşmalarda kullanıldığı ve kısa çizgiyle farklı oldu-
ğu unutulmamalıdır. Uzun çizgi yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır. Oyun-
larda uzun çizgi konuşanın adından sonra da konabilir. Konuşmalar tırnak içinde verildiğinde uzun
çizgi kul lanılmaz.
216